Systeemtherapie

Systeemtherapie en relatietherapie
Relatietherapie en Gezinstherapie zijn twee specifieke vormen van psychotherapie, tegenwoordig systeemtherapie genoemd. Kenmerkend voor deze vormen van therapie is dat partners of gezinsleden meestal samen in therapie zijn. Het is echter ook mogelijk om individueel in therapie te zijn. In de therapie staan de problemen van een of meerdere betrokkenen centraal. Een systeemtherapeut zal de problemen altijd bezien tegen de achtergrond van de wisselwerking met anderen. Ook wordt bekeken wie kan bijdragen aan het oplossen van de problemen.
De term systeem duidt op het sociale systeem waar mensen deel van uitmaken. D.w.z. de mensen die wij kennen en waar we een band mee hebben. Dat kan zijn thuis, op school of op het werk; plaatsen waar we contact hebben met anderen. Het soort contact kan verschillen van oppervlakkig tot heel intens.
Voor de meeste mensen is het gezin van herkomst het eerste belangrijke sociale systeem. Met onze ouders, broers en zussen, maar ook met grootouders en andere familieleden kunnen we een belangrijke band hebben. Later kan ook het eigen gezin of de partner en eventuele kinderen belangrijk worden, naast de contacten op het werk en in de vriendenkring.
Binnen een sociaal systeem beïnvloeden mensen elkaar. Gedachten, gedragingen, gevoelens en verwachtingen ontstaan in wisselwerking met anderen uit onze omgeving. Dit is een ingewikkeld proces waarbij problemen kunnen ontstaan. Bijvoorbeeld: twee partners krijgen ruzie over de taakverdeling in huis; een kind krijgt gedragsproblemen op school na een ernstige ziekte van een ouder, er zijn conflicten op het werk met collega’s enz.

Hoe verloopt systeemtherapie?
De therapie bestaat hoofdzakelijk uit gesprekken zowel individueel als samen met andere mensen uit het systeem. Tijdens de gesprekken worden de problemen besproken en de therapeut zoekt samen met de deelnemers naar andere manieren om met de problemen om te gaan. In de therapie kunnen de deelnemers zich bewust worden van onderlinge reacties op elkaar en begrijpen welke invloed zij op anderen hebben. Vaak wordt er huiswerk afgesproken, bijvoorbeeld om uit te proberen hoe het bevalt om zaken anders te doen dan voorheen. In de zitting daarna wordt dan teruggekomen op de ervaringen met het huiswerk. Zo wordt steeds verder gewerkt in de richting van de vooraf geformuleerde doelstellingen. Uiteraard is de belangrijkste doelstelling het doen verminderen of verdwijnen van de klachten of problemen. Dit wordt bereikt doordat mensen zich anders gaan gedragen ten opzichte van elkaar, anders met elkaar omgaan, anders op elkaar reageren en/of doordat men een andere visie krijgt op de problemen, op zichzelf en op de relaties met anderen.
Soms kunnen in de therapie bepaalde problemen direct worden opgelost. In andere situaties krijgen mensen handreikingen waardoor zij beter in staat zijn om zelf oplossing en te vinden. Ook kan er gebruik gemaakt worden van allerlei technieken en methodes die een positieve invloed kunnen hebben zoals ontspanningsoefeningen of communicatieoefeningen.

Hoe lang duurt systeemtherapie?
De duur van de therapie varieert. Vaak zal de therapeut in het begin een aantal bijeenkomsten met u afspreken. Daarna wordt bekeken of meer zittingen nodig zijn. Een zitting duurt meestal 1 uur en in het begin om de twee weken of volgens afspraak en behoefte. In een afbouwfase, wanneer het beter gaat, is er meestal een langere tussentijd.
( tekst o.a. van NVRG)

Individuele therapie
Ook individuele psychische klachten en problemen worden altijd bezien vanuit de context waarin iemand leeft. De belangrijke mensen uit je directe leefomgeving, maar ook de omstandigheden hebben invloed op je gevoel van ( psychisch) welbevinden. In individuele therapie is daarom ook de systemische benadering leidend. Bij angstklachten of lichte somberheidsklachten kan er echter ook traumabehandeling of cognitieve gedragstherapie worden ingezet.